EDİTÖRDEN
“Para” gerek gündelik hayatın bütün alanlarında, gerekse siyasetten kültüre, sosyallikten dinselliğe kadar geniş bir çerçevede insanın ilgilenemezlik edemediği bir olgu olarak tarih boyunca tartışmaların odağında olmuştur. Bu açıdan insan için asgari müşterek bir ilgi alanıdır denilebilir. Farklı içeriklerle edebiyatta da yansımaları olan para, insanın hayallerinin umutlarının, hayal kırıklıklarının, başarı ve başarısızlıklarının kimi zaman sebebi kimi zaman sonucu olarak işlenmiştir. İnsanın tüm etkinliklerinin gerçekleştirilmesinde imkandır; dolayısıyla para hayatın davetsiz misafiri olmak gibi bir hüviyete sahiptir. Herkes parayı gözetmek durumundadır. Kimi zaman romantik bir negatiflemenin konusu olarak tebarüz etse de, parasal gerçekler romantizmi bir müddet sonra zayıflatmaya başlar.
Para bugün çok boyutlu bileşenler etrafında analiz edilmesi gereken bir fenomendir. Özellikle küreselleşme, kapitalizm ve neo-liberal politikaların hakimiyeti düşünüldüğünde, paranın kendi özgül ağırlığının ötesinde kazandığı anlam ve içerik daha net anlaşılacaktır. Hatta Jürgen Habermas’ın günümüzde herşeyin ekonominin diliyle ifade edilmeye başlandığı şeklindeki tespiti düşünüldüğünde, neredeyse tüm dünya ve hayat “para”yla eşitlenmiş gibi bir manzara ortaya çıkabilmektedir. Bu durum paranın günümüzde kazandığı yeni içeriklerin konuşulmasını zorunlu kılmaktadır.
“Para”nın tarihsel süreçte geçirdiği değişimleri incelemek, önümüze ekonomik olduğu kadar sosyal, siyasal, kültürel boyutları da getirecektir. Bir değer koyma ve mübadele aracı olarak icad edilen para, modern zamanlara gelindiğinde yaşadığı hızlı değişimlerle takip edilen bir meta olagelmiştir. Altın ve gümüş paraların ardından kağıt paraya geçiş; sonrasında bugün kripto ve dijital paralarla yeni zamanın ruhu içerisinde çeşitlenmektedir. İçinde yaşadığımız çağda mübadele ve değer belirlemenin de ötesinde bir güç ve tahakküm aracı olarak daha net bir görünüm kazanmıştır.
Dijitalleşme ile birlikte internet ve televizyonlarda parasal durum gündelik hayatın içinde daha sıkı bir takibin konusu olmaktadır. Öyle ki klasik ticaretin boyutlarının değişerek borsanın ortaya çıkışı, altın ve gümüş başta olmak üzere emtia piyasası, doların rezerv para olması vb. tüm hususlar uluslararası ölçekte bir katılım sisteminin de kurulmasını sonuçlamıştır. Böylece medya araçları bir şekilde ekranlardan paranın durumunu kesintisiz göstermektedir. Öte yandan hızlı ve geniş hacimde akan ekonomik faaliyetlere sanal ortamdan katılımın da mümkün hale gelmesi insanların ilgisini cezbetmiştir ki, bugün finansal okur yazarlıklar giderek artmaktadır. İşte böylesine küresel boyut kazanmış olan para, Yetkin  Düşünce dergisinin elinizdeki sayısında bir inceleme konusu yapılmaktadır.
Bu sayıya konuyu farklı boyutlarıyla tartışmaya çalışan Mustafa Tekin, Muhammet Özdemir, M. Yaşar Soyalan, Temel Hazıroğlu, Kadir Canatan, Süleyman Kalkan, Ahmet Keleş, Murat Şimşek, Muhammet Ali Çağlar, Bilal Sambur, Mehmet Beyhan ve Süleyman Gümüş katkıda bulunmuşlardır. Paranın neliği, tarihi, biçimlendirdiği sosyal varoluş, para birimleri, para sorunları, İslam ve para, İslam iktisadı ile dış ilişkiler çerçevesindeki yazı ve tartışmaları bu bölümde bulacaksınız. Tüm yazarlara katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Bu sayının söyleşi bölümünde konunun uzmanı iki konukla okurlarımız buluşacaktır. İlkin, “Antik Çağdan Geleceğe Para” isimli kitabı ile paranın tarihi, gelişimi, etkilerini inceleme konusu yapan Dursun Ali Yaz dergimizin sorularına cevap vermiştir. İkinci söyleşi de, günümüzde hayatımıza giren kripto ve dijital para konusunu muhtevidir ve alanın uzmanı Çetin Kaya Koç hem teknik hem ilmi detaylarıyla soru(n)ları açımlamaktadır.
Kültür-Sanat bölümünde bu sayıda M. Muhtar Şankıti’nin Türk tarih dizilerinin üretildiği seti ve yapımcı Mehmet Bozdağ’ı ziyaretinin ardından aljazeera.net’te yayınlanan izlenimlerinin çevirisi ile Atanur Kaya tarafından kaleme alınan, Türk mimarisindeki kubbelerde Mimar Sinan etkisini ele alan yazıyı bulacaksınız. Kitap kritiklerinde Ali Polat “İslam İktisadında Para-Bakırdan Dijitale” ve Fatıma Aksakal “Antikçağdan Geleceğe Para” isimli kitapları analiz etmişlerdir. Kendilerine zahmetlerinden dolayı şükranlarımızı arz ederiz.
Yetkin Düşünce dergisi yayın ve dergi alanında yaşanan zorluklara rağmen siz değerli okuyucularıyla kesintisiz şekilde yoluna devam etmektedir. Sivil, bağımsız ve özgür bir şekilde entelektüel çizgiyi bozmadan “hakikatin kaynağına yolculuk”u sürdürmektedir. Bu yolculukta en önemli destekçilerimizin siz okurlar olduğunu tekrar etmek isterim. Ülkenin farklı yerlerinden Yetkin Düşünce ile ilgili olumlu tepkiler almaya devam ediyoruz. Dergimizin daha geniş çevreye yayılmasında katkılarınızı esirgemeyeceğinizi umuyoruz.
Yetkin Düşünce dergisinin 19. Sayısı “Dini Grup ve Cemaatler” şeklinde belirlenmiştir. İslam dünyası ve Türkiye’nin önemli bir tartışma konusu olan cemaatlerle ilgili oldukça külliyatlı bir sayıyı hedeflemekteyiz. Bu bağlamda yazarlarımızın katkılarını beklediğimizi ifade ederken, daha mutlu, huzurlu ve sağlıklı bir gelecek dileğiyle…
 
Mustafa TEKİN
Genel Yayın Yönetmeni  

Özet

“Para, para, para
Varlığı bir dert; yokluğu yara.” (Şarkı sözü)
Bu makalede bir ilahiyatçı olarak “para” konusunda teknik bilgileri ihtiva eden bir içerik tabii ki bulamayacaksınız. İnsan hayatının tüm safhalarını ilgilendiren ve her arzusunun kendisine göre sınırlandırılması gereken bir aracın (para) insan hayatındaki gerçekliğini birkaç problem etrafında analiz etmeye çalışacağım. İlk kısım genelde bazı insanların özelde ise Müslümanların “para”yı okuma biçimleri ve aslında bu okumanın sosyolojisi. İkinci kısım ise bugün “para” bağlamında dünya ölçeğinde yaşanan sıkıntılar.

...
Mustafa Tekin

Prof. Dr. / İstanbul Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi

Özet

“Bu ülkede [ABD’de] bir kişi ile onun ekonomik yazgısı arasında bir fark yoktur. Hiç kimse, servetinden, gelirinden, işinden ve beklentilerinden başka bir şey değildir. Herkesin bilincinde ekonomik maske ile onun dayandığı [koşullar], maskeyi takan ve hatta en ufak pürüzler de dâhil, sonuna değin örtüşür. Herkes kazandığı kadar kıymetlidir ve kıymetli olduğu kadar kazanır. Onlar [insanlar] ne olduklarını ekonomik yaşamlarının iniş ve çıkışlarıyla öğrenirler. Kimse kendini başka şekilde bilmez…”

...
Muhammet Özdemir

Yrd. Doç. Dr. / İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi

Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi

Özet

EVRENSEL DİNLER, İKTİSAT VE PARA
Kadir CANATAN
Prof. Dr./Sebahattin Zaim Üniversitesi
Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi evrensel dinlerin dünya-ahiret ikilemi, iktisat, mülkiyet ilişkileri, para ve faiz karşısında sergilediği tutumlar az çok bilinmektedir. Bu tutumları kuramsallaştırmak için geçen yüzyılda Alman iktisatçı ve sosyolog Max Weber bir girişimde bulunmuştur.^[1] O, dinleri izleyiciler ve özellikle sosyal tabakalar açısından ele alarak iktisadi ahlakı anlamaya çalışır. Peygamberler, hep ezilen sınıflardan çıkmamıştır. Ancak kural olarak ezilenler bir kurtarıcıya muhtaç oldukları için peygamberleri izlemişlerdir. Bunun zıddına servet ve kudret sahipleri, bu dünyada “doymuş” ve rahata ermiş oldukları için vadedilen kurtuluş ne olursa olsun pek ilgilenmemişlerdir.

...
Kadir Canatan

Prof. Dr./Sabahattin Zaim Üniversitesi

Sağlık Bilimleri Fakültesi

Özet

Yeni Bir Para Birimi İhtiyacı ve Enflasyona Endeksli TL (ETL)
Temel Hazıroğlu
Bu çalışmada İslam iktisadı perspektifinde ve bütüncül bir çerçevede insanların gündelik hayatta karşılaştıkları en önemli meselelerden biri olan para ve borç verip alma konusu ele alınıp tartışılacak ve buna ilişkin yeni açılımlar sunulacaktır.  
Öncelikle sosyal ve ekonomik zeminde insanlığın ana sorunlarından biri olan faiz konusu irdelenecek ve karşılığında herhangi bir fazlalık verilmeyen, faiz içermeyen karz sözleşmesi yardımıyla yeni borç verme sistemi teklif edilecek ve ardından yeni bir zemine taşınarak iktisadi dayanışma üzerinden insanların nakit ihtiyaçlarını karşılama meselesi ve bunlara ilişkin model önerileri tartışılacaktır. Bu çerçevede finansal işlemlerde ve kıymet korumada referans değer olarak Enflasyona Endeksli Türk Lirası (ETL) önerisi geliştirilip gündeme getirilecektir.

...
Temel Hazıroğlu

Özet

KÜRESEL DELİ DUMRUL DÜZENİ: PARA İMPARATORLUĞU 
Banknottan Sanal Paraya Emeğin ve Üretimin Ölümü
Mehmet Yaşar SOYALAN
 
Giriş: “Para”nın Bir Bütün Olarak Mülkü Değersizleştirmesi
Bir mamul madde olarak kâğıt olma işlevi dışında bir özelliğe sahip olmayan ve bu çerçevede bir değere ve takas imkânına bulunan banknotu diğer diğer kağıtlardan farklı kılan şey, onu üretenin ona farklı bir anlam ve misyon yüklemesi ile ilgilidir. Banknotun bir uzantısı olarak “değerli kâğıt” tanımlaması da yeni mübadele araçları oluşturma gayretlerinin bir devamı niteliğindedir. Tüm bu tanımlama ve isimlendirmeler sömürünün küresel bir hal alması ve yeni bir değerler hiyerarşisi inşa etme arzusu ile yakından ilgilidir. Doğası gereği kendisine özgü bir işlevi ve değeri olan her çeşidi ile her bir mal ve emtianın, yani bir bütün olarak mülkün (mal-emek -üretim vs.) ederinin, maddi değerinin, bir kâğıt parçası ve bu kâğıt parçasının üzerindeki rakamlarla karşılanması zaten en başında mülkü değersizleştirmekte veya en azından değerini aşındırmaktadır. Örneğin bir kamyon hububatın veya bir o kadar mamul maddenin üreticisinin/ satıcısının eline bunların karşılığı olarak üzerinde bol sıfırlı rakamların yazıldığı bir kâğıt parçası tutuşturmak ve o kişiyi bu kağıt parçasına ikna etmek, hatta o kişinin sevincinde bu kağıt parçasını öpüp başına koyması eşi görülmemiş bir illüzyon olsa gerektir.

...
Mehmet Yaşar Soyalan

Özet

Müslüman İktisatçının Para ile İmtihanı
Süleyman KALKAN
Yazar/Bankacı
 
Para insanlığın en önemli icatlarından birisidir. İnsanlık paranın icadıyla tabir caizse bir sıçrama yaşadı, ticari ilişkiler, insanlar arası mal ve hizmet değiş tokuşları çok daha kolay yapılır oldu. Para medeniyetin inşasında temel dönüm noktalarından birisidir. Bununla birlikte paranın icadı insan ve mülkiyet ilişkisinde önemli değişikliklere de yol açtı.

...
Süleyman KALKAN

Özet

TANRI, İNSAN VE PARA                                    
-Tanrı’nın ve İnsan’ın Yaratıcılığı Bağlamında Bir Hiciv Denemesi-     
                                                                                    
Ahmet KELEŞ
Prof. Dr./ Dicle Üniversitesi
 
 “Hani Allah meleklere; ’ben yeryüzünde bir serüven[1] var edeceğim demişti ve melekler de; ‘sen, yeryüzünde kan döküp bozgunculuk yapacak bir tür mü yaratacaksın’ diye sormuşlardı. Allah da onlara; ‘ben sizin bilmediklerinizi bilirim’ diye karşılık vermişti.”[2] İşte meleklerin bilmediği ama Allah’ın bildiği şey insanın da ‘para’yı yaratacak olmasıydı. Çünkü kan da onun için döküldü, fesat da onun yüzünden çıktı!”
      Kul:  Sen bizi yarattıysan, biz de parayı yarattık!
      Tanrı: Ama ben yarattığımın efendisi ve sahibiyim, siz ise kulusunuz.
      Kul: Benim yarattığım şey çoğu insan için senden daha değerlidir.
      Tanrı: Haklısın ama ‘değer’ dediğin şeyi size kim verdi? Ya yaratma gücünü?
      Kul: Elbette sen verdin! Zaten sorun da bu ya biz senin eseriniz!
      Tanrı: Eserimsiniz doğru ancak eseriniz (para) benim eserim değildir!

...
Ahmet Keleş
Prof. Dr./ Dicle Üniversitesi

Özet

İslam İktisadı Açısından Para
Murat ŞİMŞEK
Prof. Dr. / Marmara Üniversitesi 
Muhammet Ali ÇAĞLAR
Doktora Öğrencisi / Ürdün Üniversitesi
 
Giriş: İslam İktisadı Açısından Paranın Kısa Tarihi
“Bir ekonomide genel kabul gören, değişim aracı, değer koruma aracı ve hesap birimi işlevlerine sahip varlık”[1] olarak tarif edilen paranın tarihi süreçte gerçekleştirdiği gelişim ve değişim (tatavvuru’n-nukûd) söz konusu olduğunda ilk olarak takas yönteminden bahsedilir. Çünkü İslam’ın ilk yıllarında altın (dinar) ve gümüş (dirhem) para mevcut olmakla birlikte,  tedavüldeki para arzının yeteri kadar talebi karşılamaması sebebiyle insanlar malı mal ile değişme yöntemine başvururdu. Fakat takasta bazı mahzurlar bulunması sebebiyle zaman içerisinde farklı değişim araçlarına ihtiyaç duyuldu. Bu sebeple zamanla farklı ebat ve çeşitlilikte, değerli madenlerden yapılan türlere yöneliş oldu. Hem maddi olarak belli bir kıymeti olan hem de insanların meyletmesi sebebiyle değer kazanan altın, gümüş gibi madenler para olarak kullanılan madenlerin başında gelmekteydi. Hz. Peygamber döneminde çift metal sistemine dayalı olarak çoğunlukla Bizans, Yemen ve Mağrib altınlarından ve İran gümüşlerinden yapılan paralar tedavüldeydi. Bu paralar m. 696 yılına kadar değiştirilmeksizin kullanımda kaldı. 696 yılında ise Abdülmelik b. Mervan döneminde ilk İslamî para bastırıldı.[2] İlk zamanlar 1 dinar 10 dirhem değerinde kabul edilmekteyken dirhemler farklı ağırlıklardan oluşması sebebiyle 10’luk, 12’lik ve 20’lik dirhemler, Hz. Ömer döneminde bu üç ağırlığın ortalaması olan 14’lük dirhemlere sabitlenerek dirhemler için standart bir ağırlık belirlendi.

...
Murat ŞİMŞEK

Yazının tamamını okumak için :

Özet

1.  

Hazret-i Peygamber bu dünyanın sorunlarından kopuk bir ahiret dini tesis etmemişti. O hem bu dünyanın hem ahiretin güzelliklerine beraberce sahip olabilen bir uygarlık yaratmak için mücadele ediyordu. İlk inen surelerde, daha putları bile tartışma konusu yapmadan kavga ettiği mesele zenginlerin zekat vermiyor oluşuydu. Zekat meselesi, yani zenginlerden fakirlere sürekli kaynak aktarıp fakirliği tümden ortadan kaldırma meselesi Kuran’ın leitmotiflerinden biri olacaktı. Örneğin Allah Nahl Suresinde zenginlere şöyle hitap edecekti: “Neden servetinizi kölelerinizle paylaşıp bu hususta onlarla eşit olmuyorsunuz? Siz nankör müsünüz?” Daha sonrasında son inen Tevbe Suresinde ise Allah Ehl-i Kitap’la savaşın gerekçesini şöyle anlatacaktı: “Ehl-i Kitap’ın lider kadrosu serveti depolarlar ve bunu fakirlerin kalkınması için infak etmezler.” Günümüzde ruhunu ve gayesini yitirmiş cihad’ın esprisi de en temelde bu amacı gerçekleştirmekten ibaretti. Zira Nisa Suresinin dediği gibi cihad, yeryüzünde haklarından mahrum edilen erkek, kadın ve çocukların haklarına kavuşabilmesi için, yani yeryüzü ölçekli bir adaleti gerçek kılabilmek için Müslümanlara farz kılınmıştı.

...
Esat Arslan

Özet

Paranın insan hayatında büyük bir önemi ve işlevi vardır. Özgür ve müreffeh yaşamak için paraya ihtiyaç duyarız. Paranın yokluğu, direkt olarak özgürlük ve refah durumumuza bir tehdit oluşturmaktadır. Paranın yokluğu, bizi diğer insanlara bağımlı hale getirmektedir. Paranın varlığı sayesinde diğer insanlardan ihtiyaç duyduğumuz mal ve hizmetleri temin edebilmekteyiz. Para ve sermaye birikimi sayesinde üretimi arttırabilmekte, yeni yatırımlar gerçekleştirmekte ve girişimci ruhumuzu harekete geçirebilmekteyiz. Modern hayat tamamen para merkezli olarak kurgulanmıştır. Zamanımızı ve emeğimizi para kazanmaya harcayarak ihtiyaçlarımızı karşılamanın peşinde koşuşturuyoruz. Modern hayatın bütün alanları para tarafından şekillendirmektedir. Din, insanlardan parayı ihmal ederek manevi ve ahlaki bir hayat sürmelerini artık isteyememektedir. Dine en büyük meydana okuma, para merkezli modern hayattan gelmektedir. Para teolojisi, dinin bugününü ve geleceğini belirleyen merkezi bir konudur, çünkü insanlar kafalarındaki para anlayışına göre kendilerine göre bir dünya ve hayat imajı kurgulamaktadırlar.

...
Bilal SAMBUR
Prof. Dr./Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi

Özet

 

 Yazımıza güzel bir hatırayla başlayalım. Bir gün Mustafa Kutlu abimiz Mustafa Özel beye ‘’Mehmet Beyhan kardeşimiz dış politika takip eder’’ diye tanıştırmıştı. Mustafa Özel gülümseyerek bana döndü ve hiç unutamayacağım şu güzel tavsiyede bulunmuştu: ‘’O zaman parayı iyi takip et’’ demişti.

Gerçekten de uluslararası sistemin bir parçası olan dış ticaret, zenginlik ve gücün dağılımı ‘’para’’ üzerinde yürür. Bazı ekonomistler, paranın siyasi konulardan bağımsız olabileceğini iddia etseler de bunun pek mümkün olduğunu sanmıyorum.
Para: En temel ihtiyacımızı karşılama aracıdır. Dış politika ise, başka milletlerle olan bağlarımızı düzenler. 

...
Mehmet Beyhan

Özet

ÇALIŞAN-ÖZNE ÜZERİNE
Süleyman GÜMÜŞ
İnsanın tamamlanmamış var oluşu, dünyada bulunmanın anlamını baştan sona değiştirmektedir. Yoksunluğun telafi edilmesine yönelik insani çaba, kendini dilde açan bir dünya hayatı tesis edilmesini sağlamaktadır. Kendi hakikati olmadığı için bir oyun ve eğlence olan bu hayat, yine de yeterli ciddiyete sahiptir ve ona yönelik gayri ciddi tavırlar, yine dünya hayatı tarafından kimi zaman oyuna geri dönüşü imkansız kılacak şekilde cezalandırılır. Yeryüzünden silinen uluslar bunun bir kanıtı niteliğindedir.

...
Süleyman Gümüş
Dr./İstanbul Üniversitesi

Özet

SÖYLEŞİ:
 Yetkin Düşünce’nin son sayısı parayı masaya yatırıyor. Bu kapsamda Dursun Ali Yaz ve Çetin Kaya Koç söyleşi misafirimiz oldular. Dursun Ali Yaz paranın tarihinden, işlevlerinden ve güçlü parasal düzenin ardındaki ilişki ağlarından konuştuk. Çetin Kaya Koç  ise, kripto paralarla ilgili bir konuşma yaptık.

...
Dursun Ali Yaz

Yazının tamamını okumak için :

Özet

Bu sayımızın ikinci konuğu, Çetin Kaya Koç bey. Lisansüstü eğitimini ABD’de tamamlayan Profesör Koç, çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi olarak çalışmıştır. Koç, şimdilerde Koç Lab isimli araştırma merkezinde doktora ve doktora-sonrası araştırmacıların çalışmalarını yönetmektedir. Temel ilgi alanları kriptografik mühendislik, kriptografi için algoritmalar ve mimariler, bilgisayar aritmetiği ve sonlu alanlar, paralel cebirsel hesaplama, ağ (network) güvenliği olan Profesör Koç; aralarında INTEL, Samsung ve RSA Security’nin de bulunduğu birçok şirketin danışmanlığını yapmakta.
“Kripto sektörlerde alım satım amaçlı kullanılması için gerekli güveni vermedi.”
 
Hocam, öncelikle hoş geldiniz. Klasik soruyu sorarak başlamak istiyorum: Kripto para nedir ve hangi değişiklikler kripto parayı gündemimize dahil etmiştir?

...
Çetin Kaya Koç
Profesör Koç, çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi olarak çalışmıştır. Koç, şimdilerde Koç Lab isimli araştırma merkezinde doktora ve doktora-sonrası araştırmacıların çalışmalarını yönetmektedir. Temel ilgi alanları kriptografik mühendislik, kriptografi için algoritmalar ve mimariler, bilgisayar aritmetiği ve sonlu alanlar, paralel cebirsel hesaplama, ağ (network) güvenliği olan Profesör Koç; aralarında INTEL, Samsung ve RSA Security’nin de bulunduğu birçok şirketin danışmanlığını yapmakta.

Yazının tamamını okumak için :

Özet

"Diriliş Ertuğrul" ve "Kuruluş Osman" dizisi -abartısız- günümüzde bir kültür devrimi olarak kabul edilebilir. Bu iki eser ve yine Mehmet Bozdağ'ın diğer eserleri, eşine az rastlanır bir başarıyı yakaladı. Örneğin, Ertuğrul dizisi 25'ten fazla dile çevrildi ve 80'den fazla ülkede TV kanallarında yayınlandı.

...
Muhammed Muhtar Şankıti
Prof. Dr. Muhammed Muhtar Şankıti, Moritanyalı yazar/düşünür...

Özet

 
Türk mimarisinde kubbe, kare ya da dikdörtgen form üzerinde yer alan harim kısmını vurgulamaktadır. Türk mimarisinde kubbe gelişiminin ilk önemli temsilcisi, kuşkusuz Karahanlı mimarisine ait Hazara Diggaron camisidir. Merkezi planlı olan bu yapının merkezdeki büyük kubbesini, 4 fil ayak taşımaktadır. 12. Yüzyılda inşa edildiği düşünülen bir diğer Karahanlı yapısı ise Talhatan Baba camidir. Enine gelişen 3’er sahınlı, merkezi planlı ve tek kubbeli özelliğinden dolayı; Anadolu Selçuklu ve Erken Osmanlı Mimarisinde inşa edilen camilerin prototipi olarak değerlendirilmektedir. Gazneliler dönemine ait, 11.yüzyılda inşa edildiği düşünülen Leşker-i Bazar Ulu cami dikdörtgen bir plan özelliği göstermektedir. 6 destekli olduğu bilinen yapı, sekizer sahınla enine gelişim göstermektedir. Planına bakıldığında, mihrap önü kubbeli cami yapılarının ilk örneği olduğu düşünülmektedir.

...
Atanur KAYA

Özet

“İslam İktisadında Para -bakırdan dijitale” kitabı, ilk olarak Mart 2020 tarihinde yayımlanmıştır. Kripto paralar üzerine tartışmaların yoğun olduğu bir dönemde çıkan kitabın isminde yer alan “bakırdan dijitale” tanımı, kitabın konuyu tarihten alarak günümüze getireceğinin de bir nevi göstergesidir. Editörlü bir eser olan kitap, 11 bölümden oluşmaktadır. Gerek kitabın editörlüğünü yapan Cem Korkut’un gerekse de kitabın diğer bölüm yazarlarının İslam iktisadı ve finansı, İslam iktisat fıkhı gibi alanlarda çeşitli eserlerinin bulunması, kitabın yoğun emek ve bilgi birikimi bir çabanın mahsulü olduğunu gösteriyor.

...
Ali Polat

Özet

     Binlerce yıllık uygarlık yolculuğunda bizleri yalnız bırakmayan tek şey paraydı. Dursun Ali Yaz tarafından insanlık tarihinin para, servet ve devlet kavramları temelinde yazılarak anlatılması planlanan 3’lü kitap serisinin ilk kitabı olan Antik Çağdan Geleceğe Para’ da kitabın yazılış amacı “Para yokken insan vardı fakat insanlık tarihi parayla başladı. Başka bir ifadeyle binlerce yıllık uygarlık yolculuğunda bizleri yalnız bırakmayan tek şey paraydı. İşte bu kitap, uygarlık tarihi eşliğinde antik çağdan emekleyerek yola çıkan ve şimdilerde ışık hızına erişen paranın muhteşem serüvenini merek edenler için yazıldı.” şeklinde açıklanır. Antik çağdan beri kullanılagelen parayı yazar Trampa Para, Mal Para, Tartı Para, Madeni Para, Kağıt Para, Sanal Para olmak üzere altı ayrı sınıflandırmaya tabi tutmaktadır. Yazar üçlemenin ilki olan bu kitabı yazmadaki bir diğer amacının ise insanlığın binlerce yıllık macerasına para penceresinden bakmak olduğunu söylemektedir. Uzun ve disiplinli bir çalışmayla ortaya çıkarılan eser, paranın yalnızca tarihini değil servet ve devlet kavramlarıyla ilişkisini sosyolojik, kültürel ve yönetsel açıdan irdelemektedir.

...
Fatıma AKSAKAL